Nagroda im. Oskara Kolberga
nadawana przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
„Za zasługi dla kultury ludowej”
Laureaci z terenu b. województwa suwalskiego
Muzykanci, śpiewacy i tancerze:
- Konstanty Kuncewicz –cymbalista wileński (1903-1980 Giżycko) nagroda w 1979r.;
- Wacław Kułakowski –cymbalista wileński (ur. w 1923, zam. w Ełku), wykształcił kilkudziesięciu młodych cymbalistów w okolicach Ełku: nagroda w 2001r.-
-Józef Murawski – śpiewak, tancerz, zbieracz folkloru, współorganizator zespołu „Pogranicze” z Szypliszk; od kilku kadencji szef sekcji folkloru Zarządu Głównego Stowarzyszenia Twórców Ludowych; laureat Dorocznej Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2006r; nagroda w 2009r.;
- Franciszek Racis –skrzypek , lider kapeli rodzinnej, informator w zakresie muzyki ludowej i stroju; nagroda w 2009r.
Kapele i zespoły ludowe:
- Kapela wileńska z Sulim k. Giżycka (cymbały wileńskie, harmonia, skrzypce) – nagroda w 1995 r.
- Zespół „Pogranicze” z Szypliszk - nagroda w 1989 r.
Twórcy ludowi:
- Franciszka Rybko – tkaczka ludowa tkanin dwuosnowowych – (ur. 1903 k. Lipska –zmarła w 1989 w Węgorzewie); nagroda w 1974 r.
- Teresa Toczko – tkaczka tkanin dwuosnowowych (ur. w 1933 k Lipska); zam. w Augustowie; nagroda w 1984 r.;
- Krystyna Cieśluk – pisankarka, organizatorka zespołów ludowych, działaczka Stowarzyszenia Twórców Ludowych; zam. w Lipsku; nagroda w 2007r.
Regionaliści i uczeni:
- Barbara Grąziewicz –Chludzińska z Węgorzewa (założyciel i wieloletni dyrektor Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie) – nagroda w 1995 r;
- Mirosław Nalaskowski – folklorysta z Regionalnego Ośrodka Kultury i Sztuki w Suwałkach; nagroda w 1992 r.
- Józef Wiktor Vaina – (ur. w 1916r, zam. w Puńsku)- zbieracz lokalnej kultury litewskiej oraz twórca kolekcji rękodzieła, zbieracz pieśni, badacz tradycji ; nagroda w 2000r.;
Uczeni, animatorzy kultury i badacze związani etnograficznymi badaniami z Suwalszczyzną:
- dr Aleksander Błachowski z UMK w Toruniu (m. in. badania tkanin dwuosnowowych) – nagroda w 1984r.;
- Barbara Kaznowska – etnokostiumolog z warszawskiego Państwowego Muzeum Etnograficznego (zaprojektowała m. in. stroje ludowe dla zespołów „Pogranicze” z Szypliszk i „Modry Len” z Nowinki”); nagroda w 1987 r.;
- prof. dr hab. Marian Pokropek – etnograf z Uniwersytetu Warszawskiego (od dziesiątków lat bada również Suwalszczyznę – wydał m.in. w 1979r. „Wytwórczość i sztuka ludowa Pojezierza Suwalsko –Augustowskiego”); nagroda w 1993r.;
- prof. dr hab. Ludwik Bielawski – etnomuzykolog z Instytutu Sztuki PAN w Warszawie; - prowadził od połowy lat 50-tych badania pieśni na Suwalszczyźnie; - nagroda w 1999r.
- Zygmunt Ciesielski – emerytowany etnograf z Białegostoku; badał i zbierał sztukę ludową i rękodzieło również na Suwalszczyźnie; nagroda w 2005 roku;
- Jarosław Lisakowski - emerytowany etnomuzykolog (ur. w 1920r) z Instytutu Sztuki PAN w Poznaniu; w połowie lat 50- tych dokonał szczególnie cennych nagrań folkloru wokalnego w okolicach Suwałk; nagroda w 2004 roku;
- prof. dr hab. Bogusław Linette – emerytowany etnograf i etnomuzykolog z Poznania; prowadził na Suwalszczyźnie badania w zakresie muzyki ludowej; nagroda w 1997 r.
- Anna Adamowicz- nauczycielka, gawędziarka i konferansjer imprez folklorystycznych, badacz folkloru słownego na Wileńszczyźnie (doktorantka na UW); nagroda w 2001r.
(informacje ze wstępu redakcyjnego do dwutomowego katalogu redagowanego przez prof. dr hab. Mariana Pokropka „Oskary Kolberga- czyli laureaci nagród im. O. Kolberga”),
Nagroda im. Oskara Kolberga ustanowiono w 1974r. w celu uhonorowania dorobku osób, zespołów folklorystycznych i instytucji podążających śladami O. Kolberga w pomnażaniu naszego narodowego dziedzictwa kulturowego.
Nagrody im. O. Kolberga przyznawane są w następujących kategoriach:
- twórczość rękodzielnicza: rzeźba, malarstwo, tkactwo, hafciarstwo, koronkarstwo, plecionkarstwo, garncarstwo, artystyczne kowalstwo i metaloplastyka, stolarstwo i snycerstwo, zabawkarstwo, zdobnictwo obrzędowe (wycinanki, palmy, pisanki, pająki, szopki, pieczywo obrzędowe, kwiaty bibułkowe itp.).
- folklor muzyczny i taneczny: muzykanci, śpiewacy, tancerze, budowniczy instrumentów ludowych;
- literatura ludowa: pisarze poeci ludowi, gawędziarze;
- kapele i zespoły folklorystyczne (śpiewacze, taneczne i obrzędowe);
- badacze: regionaliści i uczeni
- instytucje (domy kultury, muzea, stowarzyszenia, redakcje itp);
- działacze polonijni i zespoły folklorystyczne (głównie z Europy i obu Ameryk)
Przez 35 lat (od 1974r do 2009r) nagrody im. O. Kolberga przyznano:
- 336 twórcom ludowym (łączne ujęto twórców rękodzieła, folkloru i literatury ludowej);
- 121 kapelom i zespołom folklorystycznym;
- 123 regionalistom i uczonym;
- 230 domom kultury, muzeom, stowarzyszeniom i redakcjom;
- 62 laureatom zagranicznym (działaczom i zespołom)
Najważniejszymi fundatorami nagrody są:
- Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego;
- Radiowe Centrum Kultury Ludowej Polskiego Radia;
- Fundacja „CEPELIA- Polska Sztuka i Rękodzieło”;
- Mazowieckie Towarzystwo Kultury
Od kilku lat Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego wręcza nagrody im. Oskara Kolberga w salach Zamku Królewskiego w Warszawie (zazwyczaj w październiku).